Wprowadzenie do tematu B: Wspieranie umiejętności edukacyjnych w codziennych działaniach

Jak można przygotować niemowlęta i dzieci i nauczyć je umiejętności potrzebnych do pracy w szkole? Istnieje możliwość ćwiczenia podstawowych umiejętności potrzebnych do przyswajania wiedzy podczas codziennych działań, zabaw i kontaktów.

DZIENNY PLAN ZAJĘĆ
Bardzo przydatnym narzędziem pracy jest dzienny plan zajęć, obejmujący szereg różnych działań. Jeżeli dzieci mają problem z koncentracją, zajęcia trzeba odpowiednio podzielić na krótkie okresy skoncentrowanego działania, po których nastąpi przerwa. Jeżeli zaplanujemy działanie trwające 20 minut, niektóre z dzieci mogą przestać uważać już po 8 minutach ze względu na nieumiejętność koncentrowania się. Dlatego lepiej poprzestać na 8-minutowych działaniach rozdzielonych 5-minutowymi przerwami.
Przed opracowaniem planu można ogólnie popatrzeć na dzieci pod kątem długości ich okresu koncentracji na tym, co robią.

SUGESTIE DO DZIAŁANIA
Poniżej przedstawiamy szereg sugestii dot. planu zajęć. Proszę także samemu spróbować wymyślić takie zajęcia i wzajemnie się inspirować. Można także uwzględnić zabawy i piosenki tradycyjnie występujące w danej kulturze, ponieważ z reguły najlepiej się nadają do realizacji podstawowych zajęć:
 

  • Ludowe piosenki łączą koordynację, panowanie nad ciałem, koncentrację, pamięć, realizację poleceń, itp.
  • Wiele znanych piosenek dla dzieci zawiera także elementy kontrolowania palców podczas śpiewania (“Sroczka kaszę ważyła…” itp.)
  • Inne nadają się świetnie do ćwiczenia pamięci, ponieważ trzeba pamiętać wiele zwrotek.

Chodzi o to, że mając konkretne zadanie można je zadać dziecku tak, by ćwiczyć konkretne umiejętności.

 ses11_dansende_dreng

NAWIĄZANIE KONTAKTU PRZED REALIZACJĄ ZADANIA
Można także zastosować zasadę, że przed przedstawieniem zadania trzeba nawiązać kontakt/relację. Przykładowo, jeżeli chcemy zainteresować dziecko książką lub zabawką, zaczynamy od przyciągnięcia wzroku dziecka, jego uwagi i zapewnieniu, że czuje się bezpiecznie, zanim przejdziemy do zabawki lub książki. W ten sposób tworzymy małą bezpieczną bazę wspierającą odkrywanie i poznawanie.
 

Niemowlęta i małe dzieci: 
Oglądając ten film widzimy, że opiekunka często dotyka dziecka, a dotykając je stara się sprawić, by dziecko na nią patrzyło, zwrócić jego uwagę i nawiązać kontakt wzrokowy. Jej głos wyraża jej uczucia, a słowa odpowiadają tym uczuciom. Mówi także o tym, jak jej zdaniem może się czuć dziecko w tym momencie. Na dłuższą metę pomaga to dziecku poznać, jak się czuje, w ten sposób dziecko będzie mogło opisać to innym.
Małe dzieci i starsze dzieci:
Kiedy siedzimy i mówimy do dziecka (można klęknąć, aby być twarzą na wysokości dziecka, usiąść na krześle)trzymamy je za rękę lub dotykamy jego pleców, kiedy mówimy. Wtedy mówimy o to, co będziemy robić razem i jak będziemy to robić, a następnie rozpoczniemy działanie. Zawsze
starajmy się podtrzymać zainteresowanie dziecka odrobinę dłużej, aby
wydłużyć jego koncentrację. Przykładowo podczas jedzenia: Zamiast po prostu
jeść można powiedzieć: “Czy zauważyłeś, że ten kawałek mięsa jest trochę twardy
i słony?” Smakuje ci czy nie bardzo? lub: “Ciężka ta książka, czujesz? Ile tu
mamy kolorów na obrazku? Może je policzymy?” Wspomaga to także zdolność dziecka
to zwracania uwagi na to, co potrafi postrzegać zmysłami i zrozumieć nawet
niewielkie różnice pomiędzy rzeczami (zmysł estetyki).

Te ćwiczenia powinny mieć charakter zabawy i odbywać się w miłej, radosnej atmosferze. Oczywiście można je wykonać również jako ćwiczenie grupowe: grupa dzieci lub niemowląt może siedzieć w półkolu na podłodze dookoła opiekunki, śpiewając i naśladując jej ruchy, obserwować, kiedy opowiada o czymś, co ma w ręce lub słuchając bajek.
 
Opiekunka stara się pomóc wszystkim dzieciom skupić się i skoncentrować na tym, co robi. Przy powtórnym wykonywaniu tego samego działania może też zapytać: “Czy pamiętacie co robiliśmy ostatnio? Kto pamięta?”
 

  • Aby nauczyć dzieci rozpoznawania ludzi i przedmiotów, można się bawić w “a kuku” z niemowlętami lub pokazywać im zabawki, które następnie ukrywamy i pozwalamy dzieciom pełzać w ich odszukiwaniu.
  • W przypadku większych dzieci można bawić się w to samo lub w chowanego. Pomaga to dzieciom zrozumieć, że opiekunka istnieje i zapewnia bezpieczeństwo nawet, gdy znika z pola widzenia.
  • Można im pokazywać różne przedmioty, następnie je chować i prosić dzieci o opisanie, jak one wyglądają, jakiego są koloru, czy są ciężkie, itp., aby usprawnić ich pamięć i umiejętność rozpoznawania.
  • Można także wziąć parę przedmiotów, umieścić je na podłodze i poprosić dzieci o odpowiadanie kolejno, aby nauczyły się czekać na swoją kolej: “Potrafisz rozróżnić, który jest większy, a który mniejszy?” “A ty, czy potrafisz rozróżnić, który jest kwadratowy, a który okrągły?” “A ty, który jest miękki kiedy go dotykasz, a który jest twardy?” “A ty, jak myślisz, co się stanie, kiedy położę tę zabawkę na tej?” W ten sposób ćwiczymy tolerancję na zniechęcenie (trzeba czekać na swoją kolej), przewidywanie relacji między rzeczami (co się stanie, jeżeli umieszczę jedno na drugim) i różnice pomiędzy rzeczami (miękki, twardy, gładki, zimny, ciepły, itp.).
  • Można także bawić się z dziećmi w zabawy dotyczące relacji pomiędzy opiekunem a dziećmi: “Wszyscy stajecie teraz przy ścianie, a ja stoję tutaj. Ten, kto będzie się poruszać najwolniej w moim kierunku wygrywa!” – Ten, kto będzie się poruszać najwolniej w moim kierunku wygrywa!” “Ten, kto przyjdzie do mnie tyłem bez oglądania się za siebie wygrywa!” “Ten, kto przyjdzie do mnie jako trzeci dostanie nagrodę”.
  • Opiekunka może przybierać różne wyrazy twarzy (bardzo: Smutny, zły, zadowolony, zdziwiony, zrozpaczony, uważny) i poprosić dzieci o podanie słów określających dane uczucie.
  • Może także poprosić dzieci, by domyśliły się co czują inne dzieci lub o czym myślą. Może to być zabawa “O jakim zwierzęciu teraz myślę?” i dzieci mogą zadawać pytania ile ono ma nóg, czy ma zęby, czy żyje w wodzie czy na lądzie, a opiekunka odpowiada tylko TAK lub NIE dopóki się nie domyślą.

 

ROZMOWY I PLANY DOTYCZĄCE WSPIERANIA PODSTAWOWYCH UMIEJĘTNOŚCI UCZENIA SIĘ
Prosimy porozmawiać swobodnie na ten temat przez 20 minut i spisać wszystkich sugestie:
 

  • Jak  możemy przygotować plan zajęć obejmujący realizację tych funkcji?
  • Jak długo potrafią się teraz koncentrować nasze dzieci? A więc jak długo      powinny trwać zajęcia i przerwy pomiędzy nimi, aby przerwać zanim dzieci      będą zbyt wyczerpane?
  • Jakie  zorganizować zajęcia ruchowe podczas tych krótkich przerw, by zapewnić im swobodny ruch (bieganie, skakanie, huśtanie się, podskakiwanie lub inna      aktywność fizyczna)?
  • Jakie  zajęcia z niemowlętami i dziećmi pamiętamy z naszego własnego dzieciństwa – jak możemy je wykorzystać w naszym planie zajęć?
  • Jakie  zajęcia pomagają w ćwiczeniu koncentracji?
  • Jakie zajęcia pomogą im bardziej skupić się na osobach i przedmiotach i stwierdzić, na czym powinni się  skupiać, a co nie jest istotne?
  • Jakie działania mogą pomóc im w rozpoznaniu osób i rzeczy?
  • Co  możemy zrobić, by pomóc im zrozumieć różnice pomiędzy odczuciami zmysłowymi (ciepło/ zimno, jasno/ciemno, miękko/twardo,      słone/słodkie/kwaśne, ciężkie/lekkie, góra/dół/w przód/w tył, itp)?
  • Co  możemy zrobić, by połączyć słowa i  emocje?
  • Co możemy zrobić, aby dzieci zaczęły się zastanawiać i domyślać uczuć i myśli innych.
  • Co możemy zrobić, aby stopniowo sprawdzać poziom zniechęcenia i podniecenia jaki mogą znieść dzieci (czekanie na swoją kolej, czekanie na słowo „start” przy bieganiu, itp.)?

Sprawdzająca lista zagadnień
  • Dlaczego dzieci w opiece zastępczej niezbyt często zdobywają wykształcenie?
  • Proszę wymienić podstawowe funkcje uczenia się. Kiedy i od kogo zaczynamy ich się uczyć?
  • Co należy wziąć pod uwagę przygotowując planując długość trwania zadań?
  • Jakie podstawowe funkcje można ćwiczyć podczas zadań?

 

Pages: 1 2 3 4